Arbres hivernaux

De Oostendse kunstenaar Léon Spiliaert liet door de jaren heen zijn verbeelding los op verschillende thema’s. Zo zijn er zelfportretten, tekeningen van de zee, van vrouwen, natuurindrukken en stillevens. Zijn verschillende benaderingen van die thema’s tonen de evolutie van de kunstenaar. Van een aanvankelijk duister en somber kleurenpalet evolueert hij gaandeweg naar kleurige en lichtere werken. Die evolutie vertaalt zich zo ook in zijn prachtige bomenreeks, in zijn latere levensjaren een allesoverheersend thema. Bomen zoals in het Leopoldpark in Oostende, waar hij vaak vertoefde, of het Brusselse Zoniënwoud, straalden voor hem een serene rust uit. Hij genoot van wandelingen in parken en bossen, waar hij in symbiose trad met de natuur en vooral de boom. Ze reflecteren zijn spirituele zoektocht naar het menselijke bestaan, de essentie van het leven. De stijl en uitwerking ervan varieerde eindeloos, van een kronkelend lijnenspel van takken, zoals in het werk Boomtakken, het fijnmazige bladerdek tot majestueuze stammen reikend naar de hemel.
Vaak schoof de filter van de herinnering tussen wat hij zag en wat hij aan het papier toevertrouwde. Hij maakte tijdens het wandelen soms summiere schetsen, maar ‘herbeleefde’ boom en bos in zijn hoofd. Dit resulteerde in beklijvende, intense beelden. Alsof Spilliaert één werd met de grillige takken, de noeste schors of de trillende bloesems.
Tussen 1920 en 1933 gaat zijn belangstelling vooral uit naar wat hij tussen de bomen opmerkt, de lucht, het water of ongewone personages. Eind jaren ’30 ontdekt hij de Hoge Venen, de uitgestrekte vlakten deemsteren door de takken heen als een onweerstaanbare lokroep naar de horizon.
Om de bomen weer te geven gebruikte hij vanaf 1941 een eigen techniek. Op een transparante achtergrond in aquarel bracht hij nauwgezet Oost-Indische inkt aan met zeer kleine pointillistische pennetrekjes wat een fijn en dicht stramien opleverde. In het werk Groene bomen zie je bomen met dikke lagen mos, met donkere stammen en takken als armen reiken ze naar de hemel. De techniek paste hij met monnikengeduld ook toe in de composities met boomstammen.