Op 31 mei 1893 wordt Rachel Vergison in Oostende geboren als dochter van meubelmaker François Vergison en Melanie Deurwaerder. 1 Op 23-jarige leeftijd, op 23 december 1916, trouwt ze met Léon Spilliaert.

Vanaf dan kan Léon voor het eerst een concrete vrouw op papier zetten, zonder de vooroordelen die in zijn vroegere vrouwbeelden zaten. 2 Het koppel trouwt niet echt om de liefde, en bovendien tegen de zin van vader Léonard. 3

De kunstenaar en zijn twaalf jaar jongere bruid zoeken vooral stabiliteit en trouwen omdat het nu eenmaal zo hoort. Door hun heel verschillende karakters en interesses lopen de spanningen soms wat op. 4 Zo spendeert Spilliaert tijdens de oorlog liever geld aan kunstmaterialen dan aan broodnodig voedsel. 5 Rachel staat meer met beide voeten op de grond en vindt bijvoorbeeld dat haar man te weinig moeite doet om zijn werk te verkopen. 6 Kort na hun huwelijk raakt Rachel zwanger waardoor Spilliaert zijn plan om naar de pacifisten in Zwitserland te trekken moet opbergen. Uiteindelijk vestigt het koppel zich in mei 1917 in Sint-Jans-Molenbeek. 7 Hun dochter Madeleine wordt geboren op 15 november 1917, dezelfde maand waarin Rachels moeder Melanie overlijdt, haar vader zou nog tot 1929 leven. 8 De daaropvolgende jaren legt Spilliaert Rachel vaak vast op papier tijdens haar dagelijkse routine: ze naait, schrijft brieven, maakt zich op of zorgt voor Madeleine. 9 Maar hij zorgt ook voor zijn vrouw. Wanneer ze in 1931 ziek wordt neemt Spilliaert – hoewel hij niet als gelovig bekend staat – haar vanuit Oostende mee naar de relieken van de heilige Godelieve in het naburige Gistel. 10

Na de Tweede Wereldoorlog en het overlijden van haar echtgenoot in 1946, trekt Rachel in bij haar dochter Madeleine, die na haar scheiding als alleenstaande moeder van drie verdergaat. Samen met Madeleine authentiseert ze niet-gesigneerde Spilliaerts en beheert ze een collectie van 300 werken die de kunstenaar hen nagelaten heeft. 11 Diverse musea en instellingen kopen werken bij haar aan, en zo draagt ze verder bij aan de renommee van haar echtgenoot.

Léon Spilliaert, Portret van Rachel Vergison, zittend in een interieur, met haakwerk, 1917, potlood op papier, 25,2 x 39,8 cm. Brussel, KBR, inv. S.V 73198.
Léon Spilliaert, Rachel Spilliaert, 1925, aquarel en gouache op papier, 34,9 x 25,7 cm. De Vuyst, Lokeren.

Voetnoten

  • 1

    ‘Naissances’, in Feuille d’Ostende, 4 juni 1893, p. 3. ‘Burgerlyken staet van Brugge’, in Gazette van Brugge, 1 augustus 1874, p. 3.

  • 2

    Anne Adriaens-Pannier, Léon Spilliaert. De bezielde blik, Gent, Ludion, 2006, p. 140.

  • 3

    Anne Adriaens-Pannier, Léon Spilliaert. De bezielde blik, Ghent, Ludion, 2006, p. 140.

  • 4

    Anne Adriaens-Pannier, Edouard Derom en Johan van Rossum, ‘Familieherinneringen. Interview met Johan van Rossum’, in Anne Adriaens-Pannier, Patrick Derom en Édouard Derom, Léon Spilliaert: Dwalen door de stilte, Gent, Snoeck/Brussel, Patrick Derom Gallery, 2024, p. 69.

  • 5

    Anne Adriaens-Pannier, Edouard Derom en Johan van Rossum, ‘Familieherinneringen. Interview met Johan van Rossum’, in Anne Adriaens-Pannier, Patrick Derom en Édouard Derom, Léon Spilliaert: Dwalen door de stilte, Gent, Snoeck/Brussel, Patrick Derom Gallery, 2024, p. 68.

  • 6

    Anne Adriaens-Pannier, Edouard Derom en Johan van Rossum, ‘Familieherinneringen. Interview met Johan van Rossum’, in Anne Adriaens-Pannier, Patrick Derom en Édouard Derom, Léon Spilliaert: Dwalen door de stilte, Gent, Snoeck/Brussel, Patrick Derom Gallery, 2024, p. 69.

  • 7

    Norbert Hostyn, Museum voor Schone Kunsten Oostende. Catalogus Léon Spilliaert, Oostende, 1990, p. 19.

  • 8

    Anne Adriaens-Pannier, Léon Spilliaert. De bezielde blik, Gent, Ludion, 2006, p. 158. ‘Déces’, in L’Echo d’Ostende, 2 maart 1929, p. 1.

  • 9

    Anne Adriaens-Pannier, Léon Spilliaert. De bezielde blik, Gent, Ludion, 2006, p. 155-158.

  • 10

    Anne Adriaens-Pannier, Léon Spilliaert. De bezielde blik, Gent, Ludion, 2006, p. 196.

  • 11

    Anne Adriaens-Pannier, ‘Een andere Spilliaert ver buiten de schijnwerpers’, in Anne-Adriaens Pannier, Patrick Derom en Edouard Derom (eds.), Léon Spilliaert: Dwalen door de stilte, Gent, Snoeck/Brussel, Patrick Derom Gallery, p. 11.

Laatst bijgewerkt: 17-12-2024