Léon Spilliaert in het Archief voor Hedendaagse Kunst in België te Brussel (AHKB)
Door Véronique Cardon, verantwoordelijke van het Archief voor Hedendaagse Kunst in België
Het Archief voor Hedendaagse Kunst in België (AHKB), een archief- en documentatiecentrum over beeldende kunst in België, van de 19e eeuw tot heden, werd in 1962 opgericht binnen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België. Het was van bij de start de bedoeling om de collectie kunstwerken van het Museum te contextualiseren met geschreven bronnen, iconografisch materiaal en beeldarchief.
Met betrekking tot Léon Spilliaert bewaart het AHKB enkele mooie briefwisselingen: bijna 250 originele brieven en postkaarten en sommige als reproductie. Ze zijn gericht aan Spilliaert of zijn door hem geschreven tussen 1903 en 1946.
Ze bevestigen niet alleen de biografie van de kunstenaar, maar onthullen ook zijn gemoedstoestand en geven inzicht in zijn evoluerend netwerk van vriendschaps- en werkrelaties.
De briefwisseling met de Brusselse uitgever Edmond Deman is belangrijk om de lancering van Léon Spilliaert, die door Deman in dienst werd genomen, te begrijpen. Dankzij Deman ontmoette hij vaak Emile Verhaeren, die hem op zijn beurt introduceerde in het intellectuele en artistieke milieu van Parijs, en Spilliaert voorstelde aan onder andere de toneelschrijver Stefan Zweig.
Parijs zou een belangrijke plaats voor Spilliaert blijven, vooral vanaf 1913. Het was ook in deze periode dat Spilliaert en Henri Vandeputte, de Belgische schrijver en verzamelaar met elkaar begonnen te corresponderen. Hij verdedigde in Parijs het werk van Spilliaert en de kunstenaar bezocht zijn huis in Grasse.
Het was echter Oostende en de Belgische kust waar Spilliaert zijn hele leven aan verknocht bleef. Van daaruit onderhield hij vriendschappen met Constant Permeke, Henri Storck, Pierre Vandervoort, Paul Desmeth, Robert Goldschmidt, Paul Haesaerts en anderen, zoals blijkt uit verschillende brieven.
In vele brieven benadrukken Georges Baltus, Mayou Iserentant en de Engelse auteur Colin Campbell MacInnes hun bewondering voor het werk van Spilliaert.
Andere correspondentie gaat over tentoonstellingen waaraan Spilliaert deelnam, bijdragen aan tijdschriften of artikels of boeken over hem.
Deze brieven en postkaarten, die ook in perspectief gebracht kunnen worden met enkele documentaire foto's van Spilliaert en zijn vrienden, persoonlijke documenten, ephemera, affiches, enz., staan open voor onderzoek en kunnen ter plaatse worden geraadpleegd, in afwachting van een betere zichtbaarheid in de online databank.
